Komendant Główny Straży Ochrony Kolei dr inż. Józef Hałyk uczestniczył w uroczystościach z okazji 84. rocznicy wybuchu II Wojny Światowej

Jak co roku, od 34 lat w Malborku, Szymankowie i Tczewie uczczono pamięć ofiar i bohaterów drugiej wojny światowej. W uroczystościach patriotycznych wzięli udział przedstawiciele najwyższych władz państwowych, samorządowych, Instytutu Pamięci Narodowej, Muzeum II Wojny Światowej, duchowieństwa, Wojska Polskiego, Straży Ochrony Kolei, Krajowej Administracji Skarbowej, Policji, Straży Miejskiej oraz Zarządu PKP S. A., PKP Polskie Linie Kolejowe i innych spółek kolejowych, a także organizacje kombatanckie i związkowcy. Naszą formację reprezentował Komendant Główny SOK dr inż. Józef Hałyk, któremu towarzyszył Komendant Regionalny SOK w Gdańsku Jerzy Boguszewicz wraz ze swoim zastępcą Bartłomiejem Drobotowiczem.

Wartę honorową w miejscach pamięci pełnili funkcjonariusze z Komendy Regionalnej Straży Ochrony Kolei w Gdańsku, upamiętniając w ten sposób bohaterów zamordowanych w pierwszy dzień kampanii wrześniowej 1939 roku. Uroczystości odbyły się w asyście pocztów sztandarowych.

Tego symbolicznego dnia odegrano hymn państwowy oraz wciągnięto flagę narodową na maszt, oddano również honorową salwę. Uroczyste obchody rozpoczęły się przy Pomniku Celników Polskich w Malborku-Kałdowie, gdzie po apelu pamięci delegacje złożyły wieńce. Obchody kontynuowano w Szymankowie. Delegacje wzięły udział w uroczystej Mszy św. w kościele parafialnym pod przewodnictwem Biskupa Diecezji Elbląskiej, a następnie udały się na dworzec PKP, gdzie po modlitwie w intencji pomordowanych złożono wieńce. Ostatnia część uroczystości odbyła się w Tczewie przy obelisku na Skwerze Bohaterów Szymankowa. Delegacje Prezydenta RP, Marszałka Sejmu RP, Prezesa Rady Ministrów, Krajowej Administracji Skarbowej, kolejarzy oraz Straży Ochrony Kolei złożyły kwiaty i zapaliły znicze przy Pomniku Pamięci.

W trakcie trwania uroczystości odczytane zostały listy okolicznościowe do uczestników od Prezydenta RP dr Andrzeja Dudy oraz Marszałek Sejmu Elżbiety Witek i Premiera RP Mateusza Morawieckiego. W wystąpieniach podkreślano męstwo żołnierzy, celników, kolejarzy oraz strażników SOK.

Jako pierwszy list odczytał Sekretarz Stanu w Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzej Dera ,,Rankiem 1 września 1939 roku Polska stała się pierwszym celem zbrojnej agresji nazistowskich Niemiec, a w ślad za nimi ich ówczesnego sojusznika Związku Sowieckiego. To na naszej ziemi rozgorzała najstraszniejsza, najkrwawsza wojna w dziejach ludzkości. Jednym z pierwszych ataków tego dramatu był niemiecki zbrodniczy atak na Tczew, wymierzony nie tylko na cele wojskowe, lecz także w ludność cywilną (…). Dlatego szczególnie dziś z wdzięcznością i czcią wspominamy obrońców granic Rzeczypospolitej, bohaterskich strażników wolności i godności naszego narodu. Składamy hołd tym, którzy w obliczu przeważających sił wroga dokonywali cudów męstwa. We wrześniu 1939 roku, a potem na wszystkich frontach II wojny światowej, na lądzie, morzu i w powietrzu dowiedli oni, że ten, kto rzuca wyzwanie Polsce, nie może spać spokojnie…’’ – czytał minister Andrzej Dera.

W imieniu Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej Elżbiety Witek głos zabrał poseł Kazimierz Smoliński ,,Każda rocznica wybuchu drugiej wojny światowej jest bolesnym przypomnieniem wojennej tragedii. Nie ma rodziny, która nie doświadczyła bólu, cierpienia i straty bliskich osób’’ – mówił poseł na Sejm RP.

W imieniu Premiera Rzeczypospolitej Polskiej Mateusza Morawieckiego głos zabrał Wiceminister Kultury i Dziedzictwa Narodowego Jarosław Sellin ,,Oddajemy dzisiaj hołd obrońcom mostu w Tczewie. Pamiętajmy także o cywilnych ofiarach. Mieszkańcy Tczewa, jako pierwsi doświadczyli agresji hitlerowskich Niemiec. Dziękuje organizatorom i uczestnikom dzisiejszej uroczystości, nauczycielom, wychowawcom, animatorom kultury, którzy przekazują pamięć o tych wydarzeniach młodemu pokoleniu’’ – mówił minister Jarosław Sellin.

W ramach obchodów 84. rocznicy wybuchu drugiej wojny światowej odbył się również Piknik Historyczno-Militarny, podczas którego nie mogło zabraknąć stoiska promocyjnego naszej formacji. Jego celem było przedstawienie w przystępnej i ciekawej formie wydarzeń historycznych, dokładniej kampanii wrześniowej, a także przybliżenie działalności współczesnych służb mundurowych.

Przypominamy, że 1 września 1939 roku o godzinie 4:34, a więc kilkanaście minut przed niemieckim atakiem na polską składnicę wojskową na Westerplatte, spadły pierwsze bomby na Tczew. Stan gotowości wojennej na PKP został ogłoszony już 28 sierpnia 1939 roku, gdy o godz. 23:18 na dworcu kolejowym w Tarnowie wybuchła bomba zegarowa podłożona przez niemieckiego dywersanta, zginęło wtedy 22 osoby, w tym członkowie patrolu SOK, którzy pełnili służbę na peronie. Podjęto wówczas decyzję o zmilitaryzowaniu kolei i powołaniu Wojennej Dyrekcji Kolejowej, na czele której, stanął ppłk. Otto Grosser. Cztery dni później hitlerowska Rzesza napadła na Polskę, a 17 września na wschodnie tereny Rzeczypospolitej wkroczyły wojska sowieckie. W walkach o półwysep Westerplatte poległo dwóch obrońców stacji handlowej PKP Gdańsk zawiadowca i starszy sierżant rezerwy Wojciech Najsarek oraz strażnik SOK Alfons Binnebesel.

Polscy sokiści w latach 1939-1945 zapisali piękną historię bohaterstwa i wierności patriotycznej  dla Ojczyzny, kiedy zaangażowali się w walki z hitlerowskimi Niemcami i sowiecką Rosją, biorąc udział m.in. w Kampanii Wrześniowej czy Powstaniu Warszawskim. Wspólnie z kolejarzami, funkcjonariusze SOK należeli do Polskiego Ruchu Oporu, działając w różnych organizacjach konspiracyjnych przeprowadzających często akcje sabotażowe i dywersyjne. Wielu z nich stanęło do walki z najeźdźcą z Zachodu i ze Wschodu, przechodząc do Armii Wojska Polskiego lub Armii Krajowej. Inni organizowali Ochotnicze Plutony Samoobrony, ochraniali polską kolej pełniąc straż przy strategicznych obiektach, takich jak chociażby mosty kolejowe. Wielu funkcjonariuszy SOK za wierność złożonej przysiędze zapłaciło życiem  i więzieniem, zsyłką na Sybir lub do niemieckich obozów zagłady. Najbardziej dramatyczny rozdział historii napisali ci, których ciała spoczywają na wojennych cmentarzach w Katyniu i Miednoje oraz innych miejscach kaźni.